وابستگی ناسالم اختلالی نیست که به صورت ناگهانی بروز پیدا کند؛ بلکه در اثر پیام‌های منفی پدر و مادر در طول دوران رشد ایجاد می‌شود. پیام‌های منفی پدر و مادر، باور کودک را نسبت به خود و دنیای اطرافش تشکیل می‌دهد و همان زمان که این باور ایجاد شد، آسیب‌دیدگی هم آغاز می‌شود. در ادامه مراحل شکل‌گیری وابستگی ناسالم را بطور خلاصه بیان می‌کنیم.

1- باور ناتوان بودن

پدر و مادر با گفتن جملاتی مانند: «تو نمی‌توانی بند کفشت را ببندی»، « تو نمی‌توانی کیف مدرسه‌ات را درست بگیری»، « تو نمی‌توانی به تنهایی به مدرسه بروی» و ... پیام ناتوان بودن را به کودک مخابره می‌کنند. والدین ناامیدی که نگاه منفی نسبت به دنیا دارند، ناخواسته با دادن پیام هایی مبنی بر ناتوانی فرزندانشان در پشت سر گذاشتن چالش‌های زندگی، آنان را مستعد وابستگی ناسالم می‌کنند.

2-میل به حمایت و ترس افراطی از ترک شدن

زمانی که کودک ناتوانی خویش را باور کرد، بطور طبیعی به دنبال حمایتی از دنیای بیرون می‌گردد تا بتواند در سایه این حمایت، زندگیش را سپری کند. اما این عطش به حمایت‌شدن باعث می‌شود دائما در پی یافتن منبع حمایت‌کننده باشد و یا همواره نگران از دست دادن منبع حمایت باشد. این امر استرس مداومی را برای فرد ایجاد می‌کند.

پدر و مادر موفق، آنانی هستند که با دادن پیام‌های مثبت مبنی بر اعتماد به توانایی‌های خودش و اعتماد به دنیا، در ذهن کودک حس امنیت را ایجاد می‌کنند.

3-رفتار دیگران محور

چنان‌ که گفتیم فرد در جستجوی حمایت به دیگران متوسل می‌شود. چنین رفتاری باعث می‌شود وی به دیگران به عنوان منبع حمایت تمرکز کند و به دنبال راهی برای راضی نگه داشتن آنها باشد تا بتواند از حمایت‌های احتمالی آنان برخوردار شود. به این ترتیب «دیگران» محور اصلی زندگی فرد می شوند.

4- فاصله گرفتن از خود

زمانی که فرد به دیگران توجهی بیش از حد نشان می‌دهد از خودش غافل می‌شود. تلاش برای راضی نگه داشتن دیگران او را وامی‌دارد تا به خواسته‌ها و نیازهای خود بی‌توجه باقی بماند. بی‌توجهی به خود باعث می‌شود باور ناتوانی در فرد بیشتر تقویت گردد.

به این ترتیب مراحل گفته شده چرخه‌ای را تشکیل می‌دهند که با چرخش خود، فرد را اسیر وابستگی ناسالم کرده و به او مجال رهایی نمی‌دهند. رهایی از چنین چرخه هولناکی زمانی امکان‌پذیر است که فرد به دنبال یک اتفاق هشیار کننده (مانند آسیب‌های ناشی از وابستگی ناسالم، شرکت در گروه‌های حمایتی، مطالعه یک کتاب و ...) به بررسی شرایط خود پرداخته و تصمیم بگیرد این چرخه باطل را با تقویت ارتباط با «خودش» بشکند.